Την πεποίθηση ότι ο "φοβερός κίνδυνος" της οικονομικής κατάρρευσης της Κύπρου έχει παρέλθει, εξέφρασε ενώπιων της Βουλής ο Υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, παρουσιάζοντας τους άξονες στους οποίους θα κινηθεί ο κρατικός προϋπολογισμού του 2014. Ο κ. Γεωργιαδης τόνισε ότι η κυπριακή οικονομια είναι πιο ανθεκτική από ότι αρχικά είχε εκτιμηθεί.Υπογράμμισε παράλληλα ότι «έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε ακόμη» και ότι οι δυσκολίες παραμένουν, σημειώνοντας ότι «ποτέ δεν έχουμε ως κυβέρνηση ισχυριστεί ότι υπάρχει εύκολη και γρήγορη έξοδος από αυτή την κατάσταση».
Αναφέρθηκε επίσης στις επαφές του την τελευταία βδομάδα στην Ουάσινγκτον, τις Βρυξέλλες και την Μόσχα, τονίζοντας ότι «αυτό που όλοι καταγράφουν είναι πως η κυπριακή οικονομία αποδεικνύεται πολύ πιο ανθεκτική από ότι αρχικά είχε εκτιμηθεί. Ότι βασικοί παραγωγικοί τομείς δεν έχουν χάσει την δυναμική τους. Ότι νέοι τομείς, όπως είναι ο ενεργειακός, προωθούνται με βήματα λελογισμένα και αποφασιστικά. Και ότι βεβαίως η προοπτικές για την Κύπρο παραμένουν ευνοϊκές».
Βασικό χαρακτηριστικό του προτεινόμενου κρατικού προϋπολογισμού είναι η μείωση των δαπανών, σύμφωνα με τον ΥΠΟΙΚ. «Μείωση δαπανών που, εξαιρουμένων των τόκων, αποθεματικών και αποπληρωμών, φτάνει το 10%», είπε.
Ο κ. Γεωργιάδης τόνισε ότι η κυβέρνηση δεσμεύεται να μην διαταράξει περεταίρω το φορολογικό καθεστώς της Κύπρου. «Αρκετοί φόροι έχουν επιβληθεί τα τελευταία δύο χρόνια, με κάποιους μάλιστα να έχουν αποφασιστεί πέρυσι αλλά να τίθενται σε εφαρμογή από την πρώτη του χρόνου. Ευτυχώς, δεν είναι τέτοιοι που να καθιστούν το φορολογικό μας καθεστώς υπέρμετρα επιβαρυντικό για την επιχειρηματική και επενδυτική δραστηριότητα».
Πρόσθεσε ότι «θα διαφυλάξουμε λοιπόν το φορολογικό μας καθεστώς όπως και όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της κυπριακής οικονομίας».
Ολόκληρη η ομιλία του Υπουργού
Κρατικός Προϋπολογισμός 2014
Ομιλία Υπουργού Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη
Βουλή των Αντιπροσώπων, 19 Δεκεμβρίου 2013
Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Θα ήθελα πριν από κάθε άλλο να εκφράσω τον σεβασμό και την εκτίμηση μου προς το Νομοθετικό Σώμα, το οποίο είχα την τιμή να υπηρετήσω ως Βουλευτής και να ευχαριστήσω βεβαίως για την ειλικρινή συνεργασία, την συνεργασία μεταξύ της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας, η οποία εκδηλώνεται και μέσα στα πλαίσια την κορυφαίας αυτής κοινοβουλευτικής διαδικασίας, της εξέτασης δηλαδή του κρατικού προϋπολογισμού.
Θέλω μάλιστα να επαναλάβω αυτό που τόνισα καταθέτοντας τον προϋπολογισμό στον Πρόεδρο της Βουλής και ενώπιων της Επιτροπής Οικονομικών. Ότι δηλαδή προσβλέπω στον αυστηρό κοινοβουλευτικό έλεγχο, σε κάθε πτυχή του προϋπολογισμού και ειδικά στο σκέλος των δαπανών, γιατί αναμφίβολα το κάθε ευρώ που το κράτος ξοδεύει προέρχεται από το υστέρημα του φορολογούμενου πολίτη. Αυτό βεβαίως αποτελεί διαχρονική αρχή, η οποία όμως αποκτά βαρύνουσα σημασία σε αυτή την ιδιαίτερα δύσκολη οικονομική συγκυρία που ο τόπος μας διέρχεται.
Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Δεν είναι πρόθεση μου να αναφερθώ στα όσα οδήγησαν την οικονομία μας στη τραγικά δύσκολη θέση, παρόλο που έχω έντονη άποψη. Θα αναφερθώ όμως σε κάποια γεγονότα και σε κάποιες παραμέτρους που έχουν καθορίσει τις επιλογές, τις αποφάσεις αλλά και τις προτάσεις που μέσω του προϋπολογισμού θέτουμε, ως κυβέρνηση, ενώπιων της Βουλής.
Και θα ήθελα να αναφερθώ στην πρώτη μου, ουσιαστικά, μέρα στο Υπουργείο Οικονομικών και στην πρώτη μου υπηρεσιακή συνάντηση με την Γενική Λογίστρια του κράτους η οποία καθήκοντος με ενημέρωσε ότι τα κρατικά ταμεία θα εξαντλούνταν κάποια στιγμή μετά και την πληρωμή των μισθών του Απριλίου. Επιβεβαιώνοντας, ουσιαστικά, αυτά που και ο πρώην Υπουργός Οικονομικών είχε αναφέρει.
Σε αυτή την κατάσταση παραλάβαμε τα δημόσια οικονομικά και αυτό ας σημειωθεί από όσους θεωρούν ότι τα δημόσια οικονομικά δεν ήταν ή δεν είναι σε προβληματική κατάσταση.
Κατ’ ακρίβεια τα δημόσια οικονομικά βρέθηκαν σε κατάσταση κρίσης από την άνοιξη του 2011, όταν η Κύπρος, ως κράτος και μετά από διαδοχικές υποβαθμίσεις, απώλεσε την πρόσβαση στις αγορές. Δεν μπορούσε δηλαδή η Κύπρος να δανειστεί από τις αγορές, όπως πράττουν όλα τα κράτη του κόσμου. Την κρίσιμη περίοδο από την άνοιξη του 2011 μέχρι την άνοιξη του 2013, δύο ολόκληρα χρόνια, την διανύσαμε εξαντλώντας και μέχρι και τις τελευταίες εφεδρείες.
Βεβαίως, τα δημόσια οικονομικά διαχρονικά ακολουθούσαν μια πορεία προβληματική. Οι δημόσιες δαπάνες αυξάνονταν με ρυθμό μεγαλύτερο από τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Το σκέλος του δημόσιου μισθολογίου αυξανόταν με ακόμη μεγαλύτερο ρυθμό. Αυτό από την μια οφειλόταν στις συνεχείς, πολλαπλές και σε ένα μεγάλο βαθμό αυτοματοποιημένες αυξήσεις, δηλαδή τις γενικές αυξήσεις, την ΑΤΑ, τις προσαυξήσεις, τις συνδυασμένες κλίμακες, αλλά και στην συνεχή, διαχρονική αύξηση της απασχόλησης στον δημόσιο τομέα.
Σημειώστε, για παράδειγμα, τα εξής: στο τέλος του 2007 η απασχόληση στον δημόσιο τομέα αριθμούσε στις 49,370. Μέσα σε δύο μόλις χρόνια, στο τέλος του 2009, είχε διευρυνθεί πέραν των 4,000 και έφτασε στις 53,417.
Τώρα βεβαίως η τάση έχει αντιστραφεί. Ακολουθούμε αυστηρή πολιτική μηδενικών προσλήψεων και κατά την φετινή χρονιά θα έχουμε μείωση κατά 1500 άτομα σε σχέση με πέρσι. Θεωρώ όμως πως τέτοια μέτρα, όπως είναι η συγκράτηση του προσωπικού και γενικά ο περιορισμός των δημοσίων δαπανών τότε έπρεπε να είχαν επιχειρηθεί. Στους καλούς καιρούς. Εάν διαχρονικά ακολουθούσαμε τον δρόμο της δημοσιονομικής πειθαρχίας, εάν οι προϋπολογισμοί μας ήταν ισοσκελισμένοι, εάν το δημόσιο μισθολόγιο δεν έφτανε να είναι το μεγαλύτερο, αναλογικά, σε ολόκληρη την Ευρώπη, δεν θα είχαμε ποτέ βρεθεί σε αυτή την δύσκολη θέση. Και δεν θα είμαστε βεβαίως υποχρεωμένοι να επιχειρούμε την δημοσιονομική εξυγίανση σήμερα, σε καιρούς πολύ πιο δύσκολους.
Εάν, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, το δημόσιο χρέος παρέμενε σε διατηρήσιμα επίπεδα, εάν διατηρούσαμε ταυτόχρονα την αξιοπιστία μας αλλά και την πρόσβαση στις αγορές, δεν θα έπρεπε σήμερα να περιορίζαμε τις δαπάνες, όπως είμαστε αναγκασμένοι να πράξουμε με τον προϋπολογισμό που έχετε ενώπιων σας.
Και θα ήθελα σε αυτό το σημείο να αναφερθώ στην διασύνδεση των δημοσίων οικονομικών με τις τράπεζες. Θα το πράξω επειδή συχνά ακούω να λέγεται πως είμαστε σήμερα αναγκασμένοι να περικόπτουμε μισθούς, ωφελήματα και δαπάνες επειδή το κράτος δανείστηκε για να ξελασπώσει τις τράπεζες.
Σημειώστε τα εξής: το δημόσιο χρέος το 2008 ήταν στα 8.4 δις. Στο τέλος του 2012 ανέβηκε στα 15.4 δις. Μια αύξηση 7 δις μέσα σε μια περίοδο 4 μόλις ετών κατά την οποία το ΑΕΠ, σε πραγματικούς αριθμούς, αυξήθηκε οριακά και μόνο. Από αυτά τα 7 δις πρόσθετου χρέους το 1,8 δις αφορούσε το ποσό που διατέθηκε επί προηγούμενης διακυβέρνησης για την ανακεφαλαιοποίηση της Λαϊκής Τράπεζας, η οποία θυμίζω, λίγους μήνες αργότερα κατέρρευσε και τα υπόλοιπα 5,2 δις προσθετού χρέους προέκυψαν από τα συνεχή και διευρυνόμενα ελλείμματα.
Πολλά ήταν τα κακώς έχοντα στο τραπεζικό μας σύστημα. Με βασικότερο πρόβλημα, κατά την άποψη μου, αυτό που σχετίζεται με την αλόγιστη και μη-βιώσιμη πιστωτική επέκταση της προηγούμενης δεκαετίας. Δηλαδή τον υπερδανεισμό. Όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στην Ελλάδα. Μια πιστωτική επέκταση που χρηματοδοτούσε δυστυχώς όχι τόσο τις επενδύσεις αλλά κυρίως την κατανάλωση και την εξίσου αλόγιστη επέκταση στον τομέα των ακινήτων. Γεγονός που τελικά υπονόμευσε το ενεργητικό στους ισολογισμούς των τραπεζών και κατέστησε απαραίτητη την κεφαλαιουχική ενίσχυση.
Αλλά σε κάθε περίπτωση, την ζημιά από την κακοδιαχείριση στο τραπεζικό σύστημα και την εξίσου καταστροφική ζημιά που προκλήθηκε από την πολιτική απόφαση για το κούρεμα του ελληνικού χρέους, δεν είναι το κράτος που την επωμίστηκε. Αλλά οι καταθέτες, μαζί με τους μετόχους και τους κατόχους αξιογράφων. Αυτό τουλάχιστο ας το αναγνωρίσουμε και ας μην προσπαθούμε να φορτώσουμε τον εκτροχιασμό των δημοσίων οικονομικών στις τράπεζες.
Μάλιστα και χωρίς να δικαιολογώ την απόφαση του Eurogroup, πρέπει να πω το εξής: εάν η ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού μας συστήματος γινόταν με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή επιβαρύνοντας το δημόσιο, το χρέος ως ποσοστό θα έφτανε στο 160% του ΑΕΠ, θα έπρεπε ο φορολογούμενος να αποπληρώσει άλλα 7,5 δις και θα έπρεπε ο προϋπολογισμός του 2014 να προβλέψει άλλα 200 εκ για τόκους. Ποσά ασφαλώς που ποτέ δεν θα μπορούσαμε να αντέξουμε.
Το κυπριακό δημόσιο έχει καλύψει τις κεφαλαιουχικές ανάγκες μόνο του Συνεργατισμού, με 1.5 δις, που πράγματι διογκώνει το δημόσιο χρέος, το οποίο θα φτάσει φέτος στο 113%. Τουλάχιστο όμως, έχουμε προβεί σε εκείνες τις ρυθμίσεις, που σχετίζονται με την καλύτερη εποπτεία και λειτουργία αλλά και την αναδιάρθρωση του Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα, που διασφαλίζουν ότι αυτή η επένδυση του κράτους δεν θα έχει την ίδια τύχη με εκείνη της Λαϊκής Τράπεζας.
Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Μέσα σε αυτό το σκηνικό έπρεπε να λειτουργήσουμε. Από την πρώτη στιγμή προτεραιότητα του προέδρου της Δημοκρατίας και της κυβέρνησης ήταν η αποτροπή του φοβερού κινδύνου, όπως είχε αφεθεί να διαμορφωθεί, της πλήρους οικονομικής κατάρρευσης, της εξόδου μας από την ζώνη του ευρώ και της οριστικής απώλειας όλων όσων με κόπο κτίσαμε τα χρόνια που πέρασαν.
Ο μεγάλος αυτός κίνδυνος έχει παρέλθει. Αυτή δεν είναι μόνο δική μου διαπίστωση αλλά κυρίως είναι διαπίστωση όλων όσων μας παρακολουθούν και μας κρίνουν από το εξωτερικό. Εφαρμόζουμε, και με την δική σας καθοριστική στήριξη, ένα δύσκολο και απαιτητικό πρόγραμμα το οποίο ήδη έχει αρχίσει να φέρνει αποτελέσματα. Έχουμε διαδοχικές θετικές αξιολογήσεις και είχαμε πρόσφατα την πρώτη, εδώ και τρία χρόνια, αναβάθμιση από οίκο αξιολόγησης.
Την τελευταία βδομάδα είχα σημαντικές επαφές στην Ουάσινγκτον, τις Βρυξέλλες και την Μόσχα. Αυτό που όλοι καταγράφουν είναι πως η κυπριακή οικονομία αποδεικνύεται πολύ πιο ανθεκτική από ότι αρχικά είχε εκτιμηθεί. Ότι βασικοί παραγωγικοί τομείς δεν έχουν χάσει την δυναμική τους. Ότι νέοι τομείς, όπως είναι ο ενεργειακός, προωθούνται με βήματα λελογισμένα και αποφασιστικά. Και ότι βεβαίως η προοπτικές για την Κύπρο παραμένουν ευνοϊκές.
Ασφαλώς, έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε ακόμη. Και οι δυσκολίες παραμένουν. Ποτέ δεν έχουμε ως κυβέρνηση ισχυριστεί ότι υπάρχει εύκολη και γρήγορη έξοδος από αυτή την κατάσταση. Ούτε και πρόκειται ποτέ να υιοθετήσουμε την εύκολη οδό του λαϊκισμού ή των συνθημάτων ή της αναβλητικότητας.
Είμαστε όμως αποφασισμένοι να συνεχίσουμε την προσπάθεια με αυτοπεποίθηση και συναίσθηση της ευθύνης έναντι του τόπου και των συμπολιτών μας. Αυτή είναι η ξεκάθαρη κατεύθυνση του Προέδρου Αναστασιάδη. Και σε αυτή την προσπάθεια ρόλο και λόγο έχει βεβαίως και η Βουλή των Αντιπροσώπων αλλά και ο κάθε οργανωμένος φορέας της οικονομίας.
Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε, είμαστε έτοιμοι να εισακούσουμε λογικές απόψεις, είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε. Είμαστε όμως αποφασισμένοι να προχωρήσουμε.
Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι,
Η προτεινόμενος κρατικός προϋπολογισμός αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι αυτής της προσπάθειας. Μιας μεγάλης και συλλογικής προσπάθειας που αφορά όλα τα υπουργεία, όλα τα τμήματα και όλες τις υπηρεσίες του κράτους. Βασικό χαρακτηριστικό η μείωση των δαπανών. Μείωση δαπανών που, εξαιρουμένων των τόκων, αποθεματικών και αποπληρωμών, φτάνει το 10%
Αυτό, όπως ήδη έχω εξηγήσει, δεν είναι τόσο επιλογή όσο η αδήριτη ανάγκη. Μάλιστα, αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι το εξής: παρά την σημαντική αυτή μείωση των δαπανών ο προϋπολογισμός παραμένει αισθητά ελλειμματικός και για την επόμενη χρονιά. Η δημοσιονομική προσαρμογή, εκ των πραγμάτων, θα είναι σταδιακή.
Τι ακριβώς όμως προτείνουν όσοι διαφωνούν με τις εξοικονομήσεις δαπανών; Ή έστω με το ύψος τους; Εισηγούνται μήπως πως θα έπρεπε να δανειστούμε ακόμη πιο πολλά; Διευρύνοντας ακόμη περισσότερο το έλλειμμα και το χρέος; Και μάλιστα από την μοναδική πηγή δανεισμού, που είναι αυτή που προκύπτει μέσω του Μνημονίου και της Δανειακής Σύμβασης και της οποίας το ύψος είναι αυστηρά καθορισμένο;
Έχουμε 10 δις από τα οποία αντλήσαμε ήδη τα μισά και πρέπει να φροντίσουμε να τα διαχειριστούμε υπεύθυνα μέχρι να καταφέρουμε την επάνοδο μας στις αγορές. Μέχρι να καταφέρουμε δηλαδή να σταθούμε στα πόδια μας. Και αυτό δεν πρόκειται να συμβεί εάν συνεχίσουμε να ακολουθούμε τις αλόγιστες πρακτικές που μας οδήγησαν εδώ που μας οδήγησαν. Αυτό θα συμβεί μόνο εάν λαμβάνουμε αποφάσεις δύσκολες αλλά αναγκαίες που θα αξιολογούνται θετικά από τις ίδιες τις αγορές.
Προς αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται και η δέσμευση μας να μην διαταράξουμε περεταίρω το φορολογικό μας καθεστώς. Αρκετοί φόροι έχουν επιβληθεί τα τελευταία δύο χρόνια, με κάποιους μάλιστα να έχουν αποφασιστεί πέρυσι αλλά να τίθενται σε εφαρμογή από την πρώτη του χρόνου. Ευτυχώς, δεν είναι τέτοιοι που να καθιστούν το φορολογικό μας καθεστώς υπέρμετρα επιβαρυντικό για την επιχειρηματική και επενδυτική δραστηριότητα.
Θα διαφυλάξουμε λοιπών το φορολογικό μας καθεστώς όπως και όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της κυπριακής οικονομίας.
Συνδυάζουμε ακριβώς την πολιτική της δημοσιονομικής εξυγίανσης με μια φιλόδοξη πολιτική εκσυγχρονισμού και μεταρρύθμισης. Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια θα προωθηθούν ριζικές μεταρρυθμίσεις που θα αγγίξουν τους τις δομές και λειτουργίες της δημόσιας υπηρεσίας, την κοινωνική και επιδοματική πολιτική, το σύστημα ασφάλειας υγείας, τις φορολογικές αρχές αλλά και τους Κρατικούς Οργανισμούς. Πρόκειται για αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και την παραγωγικότητα και που θα θέσουν τις βάσεις για ένα πολύ πιο υγιές υπόβαθρο για το κράτος και την οικονομία μας.
Ριζική μεταρρύθμιση θα προκύψει ακόμη και σε σχέση με την διαχείριση των δημοσίων οικονομικών. Δηλαδή την διαδικασία καταρτισμού του προϋπολογισμού, την υλοποίηση και το έλεγχο του. Με τον καταρτισμό Μεσοπρόθεσμού Δημοσιονομικού Πλαισίου, με καθορισμό δεσμευτικών ορίων αλλά και με αυξημένη ευελιξία και δυνατότητα διαχείρισης σε κάθε υπουργείο. Προς αυτή την κατεύθυνση εντός των ημερών θα κατατεθεί ενώπιων της Βουλής Νόμος Πλαίσιο, που αποτελεί το αποτέλεσμα μιας εντατικής και πολύμηνης προσπάθειας εκ μέρους των αρμοδίων υπηρεσιών.
Και αυτό με φέρνει στην τελευταία μου αναφορά και στην απόδοση επαίνου και ευχαριστιών στα στελέχη της δημόσιας υπηρεσίας, στους συνεργάτες μας στα υπουργεία και τις υπηρεσίες αλλά και στα στελέχη βεβαίως της Βουλής για την άριστη και συνεχή συνεργασία μας.
Πολλά λέγονται για την δημόσια υπηρεσία, υπαρκτή είναι βεβαίως η ανάγκη της μεταρρύθμισης, αλλά πρέπει την ίδια ώρα να αναγνωρίσουμε πως αυτή η υπηρεσία στελεχώνεται από εξαίρετους τεχνοκράτες που και σε αυτή την δύσκολη περίοδο, όπως και στο παρελθόν, έχουν αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην μεγάλη προσπάθεια για αποκατάσταση της προοπτικής της οικονομίας μας.
Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Ενώπιων σας είναι ο προτεινόμενος από την κυβέρνηση κρατικός προϋπολογισμός.
Ενώπιων όμως όλων μας είναι η μεγάλη πρόκληση και η μεγάλη ευθύνη να οδηγήσουμε τον τόπο μας μπροστά.
Και είμαι απόλυτα βέβαιος και αισιόδοξος πως θα τα καταφέρουμε.
Σας ευχαριστώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου